2015 Nobel Kimya Ödülü’ne layık görülen Prof. Dr. Aziz Sancar 1946 yılında Mardin’de doğdu. İlk, orta ve lise eğitimini Mardin’de tamamladı. İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesini birincilikle bitirdi. Daha sonra Amerika’da bulunan Teksas Üniversitesinde Moleküler Biyoloji dalında doktora eğitimi aldı. DNA onarımı alanındaki doçentlik tezini de Yale Üniversitesinde tamamladı ve akabinde de bu konuyla ilgili çalışmalara ağırlık verdi. Öte yandan da kanser tedavisi ve biyolojik saate yöneldi. Fotoliyaz enzimi, nükleotid kesim onarımı, hücre dizilimi ile ilgili de çalışmalar yaptı. Prof. Dr. Sancar, “Piri Reis Haritam” olarak ifade ettiği genom onarımının haritasının çizimini yaptı ve geliştirdi. Bilim hayatı boyunca DNA onarımı üzerine yoğunlaşan Prof. Dr. Sancar, henüz bir doktora öğrencisiyken maxicell tekniğini geliştirdi. Bu tekniği kullanarak da ortaya çıkardığı enzim aktivitesine “excinuclease/excision nuclease” adını verdi. Söz konusu enzim terimleri de Oxford Biyokimya ve Moleküler Biyoloji Sözlüğü’ne girdi. Yurt dışında gerçekleştirdiği çalışmalar sayesinde Amerikan Ulusal Bilimler Akademisine kabul edildi ve söz konusu akademiye kabul edilen üç Türk’ten biri oldu.
NOBEL’İ ANITKABİR’E TESLİM ETTİ
Hücrelerin hasar gören DNA’ları nasıl onardığını ve genetik bilgisini koruduğunu haritalandıran araştırmaları sayesinde 2015 Nobel Kimya Ödülü’nü kazandı. Nobel Ödülü’nü İsveç Kralı XVI. Carl Gustaf’ın elinden alan Prof. Dr. Sancar, bir açıklamasında “Beni ödüle götüren Atatürk’ün ve Türkiye Cumhuriyeti’nin yaptığı eğitim devrimidir. Dolayısıyla bu ödülün sahibi Atatürk ve Türkiye Cumhuriyeti’ni temsil eden Anıtkabir Müzesidir.” ifadesini kullandı. Bu açıklamadan bir süre sonra Prof. Dr. Sancar, layık görüldüğü Nobel Ödülü’nü Anıtkabir’e teslim etti. Şu an söz konusu ödül, Atatürk ve Kurtuluş Savaşı Müzesinde sergileniyor. Prof. Dr. Sancar’ın ayrıca önceki dönemlerde ABD Ulusal Bilim Vakfı Genç Araştırmacı Ödülü, Amerikan Fotobiyoloji Derneği Ödülü, TÜBİTAK Bilim Ödülü, ABD Fen ve Sosyal Bilimler Akademisi Ödülü gibi layık görüldüğü pek çok ödül de bulunuyor.
Prof. Dr. Sancar şu an ABD Kuzey Karolina Üniversitesi, Chapel Hill’de Biyokimya ve Biyofizik Bölümünde görevine devam ediyor.
Yorum Ekle